Dimitri Verhulst- Hebben en zijn

Afkicken van het leven

Zou jij nog een keer willen leven, als je bent overleden? De dode personages in dit nieuwe boek van Verhulst moeten flink hun best doen om dat te voorkomen. Als ze net gestorven zijn, moeten ze namelijk afkicken van hun huidige leven. Cold turkey. Lukt dat, dan vinden ze rust. Zo niet, dan begint de cirkel van het leven, exact hun leven, opnieuw.

Vanuit deze interessante invalshoek creëert Verhulst ‘Hebben en zijn’. Door de ogen van de dode Maladot krijgen we mee wat er gebeurt na zijn dood. We ontmoeten hem meteen aan het begin van het verhaal, als hij bijkomt in een kliniek.

De ‘Opzichter’ wijst hem een kamer toe, die hij deelt met drie anderen. Een kamer die ruikt naar walnoten en ammoniak, en voorzien is van een stapelbed. Maladot wil best het onderste bed nemen. De 1 miljoen prijsvraag-vraag wordt ook meteen aan ieder van zijn kamergenoten, en hemzelf, gesteld: ‘Hoe ben jij aan je einde gekomen?’

Bij zijn kamergenoten is dat makkelijk te zien. Emanuel zit onder de brandwonden: iets met terpentine en een barbecue. Didier werd gestoord tijdens de daad met een vrouw op een wasmachine. Zijn ene oog is met een 9mm Luger doorboord – de bedrogen echtgenoot was een wapenfreak. Maladot zelf ramde na het ontwijken van een hert een stevige boom – dat was zijn einde.

Hoe nu verder, vraagt Maladot zich af en de lezer ook. Daar komt niet echt een antwoord op. Verhulst leeft zich intussen uit op de arme drommels die in de Limbo-kliniek zijn beland. De eerste maaltijd bijvoorbeeld bestaat uit een bord levende wormen, gemengd met vleesvliegen en aaskevers.

“In het leven, Maladot, in het leven eet men de dood. Men slacht dieren en men rukt groenten uit hun levensgrond. Hier is het omgekeerd, en eten we het leven. Pure logica.”

Wonderlijk genoeg doet dit boek van Verhulst denken aan die van zijn landgenoot Herman Brusselmans. Ook bij die sombermans vinden we veel amorele figuranten, lichte tot zware spot, van sarcasme druipende zinnen en een weinig florissante kijk op het leven. Daarnaast schampt dit verhaal voor mij de vertelkunst van Marten Toonder. ‘De Opzichter’ heette bij hem ‘De Grote Onthaler’. Het hiernamaals was voor Ollie B. Bommel ook een op maat gemaakte hemel – maar dan vol van met overvloedig eten bedekte, doorbuigende tafels voorzien van exuberante taarten.

Intussen gaat, met grimmige humor doorspekt, de lijdensweg/kruisgang van Maladot verder. Maak je eigen keus, lijkt de boodschap te zijn, en zorg dat je een rijk en bevredigend leven leidt, zodat je leven hier stopt. Je leven opnieuw leven wordt dan ook niet direct aangemoedigd:

“Enkel nog ellende staat hem te wachten: nieuwe hartaanvallen, een kapotte klep, de eenzaamheid van de weduwnaar, gruwelijke verveling in een bejaardentehuis, infantilisering en verkleinwoorden …”

Hoe je dit ook leest,  het is een tot reflectie nodend verhaal dat leest als een trein. Verhulst voegt weer een wranggrappige loot aan zijn stam toe.