Een volleerd debuut

En toen was er dit dikke boek, met het prettige woord ‘thriller’ op de voorpagina, waarboven de niet te missen titel “Dodenstoel” in blokletters dreigend hangt, en op de achtergrond de schokkende foto van een elektrische stoel. Subtitel: “Pas als mijn wraak compleet is, stop ik met moorden …” Het is een debuut van een zekere Johan Andersen, Nederlands auteur.

Laten we de eerste zin eens bekijken.

“Hamer hield er niet van om ’s ochtends vroeg uit bed gebeld te worden nadat hij net was teruggekeerd van een lange en vermoeiende missie in het buitenland, en zeker niet op zondagochtend.” Dat is een verdraaid goeie eerste zin die van alles oproept.

Eerst de naam ‘Hamer’, die klinkt als iemand met een harde kop, een onverzettelijk karakter, een doordouwer, een man die dingen voor mekaar krijgt.

Dan die ‘lange en vermoeiende missie in het buitenland’. Welk buitenland, wat voor (geheime?) missie, commando, paratroeper, actieheld?

Dan ‘Hamer hield er niet van om ’s ochtends vroeg uit bed gebeld te worden…’, die gemoedstoestand wijst op balsturig-, koppig-, dwarsig-, eigenwijsheid, en een meer dan normale drang om zelf zijn zaakjes te regelen.

Dan ‘en zeker niet op zondagochtend.’ Die informatie zet een virtueel uitroepteken achter het karakter van deze Hamer. Vanwege die zondagochtend is hij pissig, en dat is geen goed nieuws. Hij is namelijk het soort man dat je beter op geen enkele ochtend pissig kunt maken. Anders zul je het bezuren.

Zoveel informatie alleen al door die ene zin, informatie die op alle punten veelbelovend is. Dan kan de rest van het verhaal alleen maar slechter worden, toch? Nee. Andersen grijpt de lezer bij haar/zijn revers en laat niet meer los. Als een pitbull sleept hij ons het verhaal in, dat kwalitatief prima is.

Hamer is gebeld om hulp te bieden bij een onderzoek naar een gruwelijke moord. Een man hangt aan een touw in de woonkamer, zijn keel doorgesneden. Zijn vrouw ligt dood op bed en in een kledingkast hield een jongen zich verscholen die getuige is geweest van deze slachting.

De moordenaar is een brutaaltje. Hij (of is het een zij?) tart de politie met een brief, die een website onthult waarop levensgroot de elektrische stoel (van de voorpagina) staat, met de boodschap die hierboven in de eerste alinea staat. Het is duidelijk, de moordenaar heeft een lage dunk van de politie; hij daagt hen uit om hem op te sporen. Dat gaat Hamer dus doen, samen met Neli Panka, inspecteur bij afdeling Zware Criminaliteit en gespecialiseerd in de psychologie van seriemoordenaars.

Op jacht gaan ze, maar zo voorspoedig gaat dat niet. Integendeel, de moordenaar is de twee speurders steeds een stap voor. Hamer en Neli moeten alle zeilen bijzetten om zelfs maar in het voetspoor van de geslepen seriekiller te blijven, laat staan hem/haar in de kraag te vatten. Het is nog erger: de killer draait de zaken om en de speurders moeten gaan vrezen voor hun eigen leven.

Andersen brengt het allemaal op de toon van een ervaren avonturenbouwer, een thrillerschrijver die laten we zeggen, zijn zestiende boek schrijft. Alleen is dit zijn debuut. Een debuut dat de lezer de hele lange weg van het opsporen van de slechterik bij de les houdt, met spanning en verrassende wendingen overgiet en ook nog meeneemt in een plausibel verhaal. Een hele prestatie voor een debuut. Hier gaan we meer van horen.

ISBN: 9789402702712

Uitgeverij: HarperCollins

Ook verschenen op De Leesclub van Alles 

Als u begrijpt wat ik bedoel

‘Taal en wereld van de Bommelsaga – deel 1’ is de ondertitel van dit eigenzinnige werkje. Eigenzinnig omdat het zich richt op een specialistische wereld: de taal van Marten Toonder. Wie? Als die naam je niks zegt, ben je waarschijnlijk jonger dan 40, of je houdt niet van stripverhalen. Geeft niks – voor de durfals onder jullie die iets nieuws willen proberen én voor de oudjes die de geweldige Bommelverhalen nog via de papieren courant hebben verslonden: dit boek gaat over die verhalen.

Met name over de taal waaruit die verhalen opgebouwd zijn, dat is de taal die onder de plaatjes stond. We hebben het over flamboyant, exuberant, zeer beeldend gegoochel met woorden dat Marten Toonder hanteerde om de avonturen van zijn getekende figuren te ondersteunen. En met succes.

Rob Barnhoorn kijkt in dit eerste boek (het tweede deel is Toonder vertaald) naar Toonders taalvirtuositeit en zijn denkwereld. Hij laat zien hoe die taal aan zijn rijkdom komt en benoemt de invloeden uit mythologie, psychologie, magie, fantasy, astrologie en religie.

Bij het lezen komt direct het specialistische dat een vertaler zoals Barnhoorn eigen is, om de hoek kijken. Barnhoorn ontleedt tot in het kleinste detail taalsegmenten. Dat gaat ver: van wetenschapper ‘stadsfenomoloog’ Professor Prlwtzkoski zet hij eerst de door Toonder gebruikte fantasiewoorden op een rij. Daarachter de Duitse woorden die Toonder als voorbeeld had, daarna de verbasterde, en daarachter de betekenis. Klinkt dat bijna obsessief gedetailleerd: dat is het ook, maar voor een juiste omzetting onontkoombaar.

Een voorbeeld van zo’n detaillistische benadering is het uitdiepen van de term “Maanlicht op het laar”:

“De maan, een hemellichaam dat van oudsher een zeer belangrijke rol speelt in de wereldmythologie, verschijnt in de Bommelsaga als:

• Sfeervol natuurverschijnsel: Een kromme maan rees boven de torens van Bommelstein en wierp een vaal licht op de herfstnevels die langs de bodem kropen.,
• Tijdsindicator: En als je me helpt, mag je mijn vuurwieltje lenen als de maan in zijn eerste helft staat.

De maanstand als tijdmeter vinden we terug in de oude Keltische kalender:

• Een magische kracht: ‘het is verraderlijk!’ riep heer Bommel uit. ‘Vooral bij volle maan, dan gaan de zompen wielen, bedoel ik.’

Eenmaal in het woud gebeurt er het volgende: ‘Hij bereikte een open plek waar de maan een vaal licht wierp.’

Als Toonder in de Bommelsaga verwijst naar een open plek (laar) in het woud in combinatie met maanlicht, dan kun je er zeker van zijn dat er iets geheimzinnigs staat te gebeuren…’”

Dus.

Uitgeverij Personalia

• 9789492840035 
• november 2017 
• 128 pagina’s

Ook verschenen op De Leesclub van Alles 

De mens achter de politicus

Onthullend in de non-roddelbladachtige betekenis, dat is dit boek van Lodewijk Asscher. Het is een eerlijk verslag – voor zover politici 100 % eerlijk kunnen zijn, no offense – van zijn jaren als achtereenvolgens wethouder van Amsterdam, minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid, vicepremier en PvdA-voorman.

Eerst op gemoedelijke toon maar later venijniger beschrijft Asscher de valkuilen waartussendoor een politicus moet laveren, de hoge werkdruk, de onvermijdelijke compromissen die gesloten moeten worden, maar ook de persoonlijke schade die een publiek persoon kan oplopen, zijn optimisme en zijn visie op de toekomst.

Asscher legt in de eerste zinnen meteen de link met een nieuwe start, het verbinden van oud en nieuw, en joden die een betere toekomst zochten:

“Het Lloyd Hotel is een mooie plek om opnieuw te beginnen. Het ligt in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam, vanwaaruit ooit de wereldzeeën werden bevaren en de oude en de nieuwe wereld werden verbonden. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was het een landverhuizershotel. De gasten kwamen uit Oost-Europa, vooral joden die vluchtten voor vervolging en discriminatie. Samen met andere ‘gelukszoekers’ wachtten ze hier voor ze naar Amerika konden vertrekken. Een plek dus om te dromen over een toekomst die anders en beter zou zijn.

Het is een plek waar ik me thuisvoel.”

In die soepele schrijfstijl, waar mede-auteur Michiel Zonneveld een steentje aan bijgedragen zal hebben, wordt de lezer gegidst langs het leven van Asscher. Wat drijft hem bijvoorbeeld? “… zorgen dat ieder mens zo zeker en veilig kan zijn dat hij vrij is.” Wat een simpel antwoord lijkt, maar bij nadere uitleg een diepgaande visie verraadt.

In een ander hoofdstuk legt hij uit waarom de PvdA een slinkende aanhang heeft. De veel gehoorde verklaring is dat “De werkende klasse van vroeger heeft opgehouden te bestaan. Armoede is uitgebannen.” Dat er veel af te dingen is op deze stellingname, en wat precies, zet hij zeer plausibel neer.

Ook de toekomstvisie van Asscher komt voorbij in het laatste deel, beginnend met de enthousiasmerende titel ‘Opstaan!’ Hij laat zijn gedachten waaien over zoiets als “Welke dromen zijn er over een jaar of twintig uitgekomen en in wat voor samenleving leven we dan?” Daarmee komt hij op verrassend frisse ideeën over wat een goede samenleving zou kunnen zijn, en op welke manier we dat zouden moeten verwezenlijken.

Een mooi compleet verhaal dus. Wel rijst na de laatste pagina de vraag wat precies het doel is van het boek. Wil hij ons zijn ‘zachte’ kant laten zien? Wil hij op deze manier de drijfveren laten zien van soms voor de burgers merkwaardige politieke beslissingen? Is het ordinaire PvdA-promotie? Of is het gewoon een premature autobiografie? Hoe dan ook, het laat de mens achter de politiek zien en dat werkt verhelderend.

****

Ook verschenen op De Leesclub van Alles