Remco Campert – Open Ogen

/in

Voor de eeuwigheid uit

[Recensie] In zijn laatste, ik bedoel jongste bundel presenteert Remco Campert 48 nieuwe gedichten van uiteenlopende statuur. De thema’s zijn gevarieerd maar de kwaliteit is niet altijd constant. Sommige van de poëmen wekken de indruk voor de vuist weg geschreven te zijn, in een godverlaten slapeloos uur wellicht, waarin de drang tot schrijven het wint van compositorische uitdagingen. De betere daarentegen, ruim in de meerherheid, roepen een glimlach op of een gedeeld gevoel van menselijk leed. Weer anderen zijn licht en speels.

Het opvallendst zijn de hard binnenkomende gedichten. Daarin wisselen verbijstering en woede elkaar af over zinloze oorlogshandelingen die weerloze burgers treffen. Campert vangt het onmenselijke en onbegrijpelijke in scherpe, staccato zinnen. Zoals hier in Zaventem.

Zaventem

Afgerukt been bot bloed
laaiend vuur in de vlieghal
zij zit met het hoofd van haar kind in handen
schedel beroofd van dromen
hij merkt in een tel van eeuwigheid
dat zijn benen ontbreken
en sterft
bommengordels aangegord
bliezen de baarden zich rechtvaardig op
puur en genadeloos in hun jacht op maagden
zullen wij ook zo paradijsgericht zijn?
god ontferm u
en schaf religie af

Lees vier, vijf van deze gedichten en het wordt je somber te moede. Campert treft exact de pijnpunten die ‘gewone’ mensen raken bij het lezen van zulk nieuws.

Gelukkig voor de lezer zijn er ook dromerige, springerige, lenteachtige schrijfsels waar de auteur jongleert met woorden. Speels als een jonge hond laat hij de zinnen buitelen, de lezer een tikje vrolijker achterlatend. Dat biedt mooi tegenwicht aan de zware oorlogsthematiek, en aan dat andere thema van de bundel: de dood.

Dood

Ik denk aan de dood mijn dood
ik denk derhalve aan niets
de dood is het niets
aan niets kun je niet denken
aan sterven kun je denken
maar te pijnlijk te ontwricht
de dood is het uiteindelijke
allesomvattende gedicht

Qua dood beheerst de oude meester zijn metier. Je krijgt zelfs de indruk dat hij met de dood op zijn hielen schrijft. Je ziet hem voor je, elke dag aan zijn schrijftafel, kluivend op zijn kroontjespen, peinzend. Als de woorden niet meteen willen komen, ontfutselt hij ze desnoods met geweld aan het universum. Als het maar een mooi gedicht tot gevolg heeft. En dat lukt volop. Voor hem geen pensioengerechtigd achteroverleunen maar gewoon stug produceren. Het is schrijven voor de eeuwigheid uit; geen idee wanneer het zal stoppen maar vandaag nog even niet.

—

 

Sterren ****

ISBN: 9789023476306

Uitgeverij: Bezige Bij

 

Ook verschenen op Bazarow 

 

Annet Schaap – Lampje

/in

Een hele kinderwereld tussen de regels door

[Recensie] Een heuse hype is het volgens de boekhandelaar. Lampje van Annet Schaap beklimt geheel op eigen kracht de kinderboekentoptiennen in ons land, haast vanzelf. Vanzelf? Dat vraagt om een geheel onafhankelijke, absoluut niet voor eigen plezier uitgevoerde, puur zakelijke, saaie, close reading. En, bevalt het? Hou je mond, ik zit te lezen.

Nee, je hoeft deze schrijfster niet uit te leggen hoe je een spannende geschiedenis moet opzetten. Vanaf de eerste pagina slaat de tekst haakjes in de geest van de lezer. Er gebeuren dingen die niet meer terug te draaien zijn en daarna is er geen ontsnappen aan. Het tempo wordt hoger en hoger; geen tijd meer om thee te drinken, gevulde speculaas te eten, naar het toilet te gaan of zelfs te slapen. We willen weten hoe het afloopt. Hoe speelt Schaap dat klaar?

Allereerst zegt Schaap veel niet. Dat werkt. De zaken die weggelaten worden, vult de lezer wel in, en is daarna vanzelf nieuwsgierig hoe het verder gaat. Daarnaast laat Schaap dat wat ze wel zegt, strikt door de ogen van het kind gebeuren. Zo trek je de argeloze lezer met huid en haar in de wereld van het personage, Lampje in dit geval, en laat hem/haar alles wat zij beleeft, met haar meebeleven. En Lampje beleeft veel. In krachtige taal zet Schaap alles neer. De tekst zindert van humor en verdriet, kinderen komen onzacht in aanraking met de grotemensenwereld, en de spanningsboog blijft het hele boek door intact.

Samen met haar vader bestiert Lampje de vuurtoren op het eiland. De grijze vuurtoren die al sinds mensenheugenis met zijn draaiende licht de schepen langs het eiland laat varen in plaats van op de rotsen te pletter laten smakken. Zij steekt iedere avond het licht aan, tot de noodlottige avond dat de lucifers op zijn en alles misgaat. Dan moet ze de wijde wereld in en maakt ze meer mee dan ze ooit gedacht, gedurfd of gedroomd heeft. Ze komt in het Zwarte huis van de Admiraal terecht, waarvan ze zeggen dat er een monster woont. Daar wordt haar wereld op zijn kop gezet, voorgoed.

Nieuwsgierig geworden? Uitstekend. Ik kan u van ganser harte aanraden deze mooie, verrassende, moedige en ontroerende vertelling te lezen. Het is Annet Schaap gelukt om in een wereld vol uitgekauwde verhalen, een originele invalshoek te vinden en te verwerken in een fraai gebonden pil van een boek. Met illustraties van eigen hand ook nog. Waar wacht u nog op?

—

Ook verschenen op De Leesclub van Alles

 

—

Sterren ****

ISBN: 9789045120379

Uitgeverij: Querido