Robert Schuit – Het melkvarken

Kurkdroge vervreemdende verhalen

Robert Schuit is nog niet toegetreden tot het groepje exquise Nederlandse auteurs dat de boekentoptienen bevolkt. Dat zou na het verschijnen van dit boek best anders kunnen worden. Misschien. Op de achterflap van Het Melkvarken meldt de uitgever optimistisch:

“Robert Schuit tekende tien jaar lang cartoons voordat hij zeer korte verhalen begon te schrijven. Eén mislukte carrière was hem kennelijk niet genoeg. Bij ons verscheen zijn korteverhalenroman Flessenhart en het cartoonboek Er komt altijd een ei uit. Na elk boek halveerde het aantal lezers. Het Melkvarken zal de grote ommekeer zijn.”

Dat lijkt me een hoopvol streven. Vooralsnog zou ik de verhalen van Schuit willen karakteriseren als ‘Verhalen die zichzelf de das omdoen.’ En natuurlijk is daar een markt voor, maar of die markt groot genoeg is voor de Librisprijs moeten we even afwachten.

Robert Schuit/Joubert Pignon

Leuk zijn ze wel, en buitenissig, vaak absurd. Zoals het fragment uit deze:

“VRIESVAK

Voor het slapen controleer ik altijd of mijn vrouw het vriesvak goed heeft dichtgedaan. Soms doet ze het vriesvak niet goed dicht. Dan zit er ijs in de openstaande kier van het vriesvak en moet de koelkast bovendien extra hard werken om het vriesvak vriezende te houden. Ze heeft het vriesvak goed dichtgedaan. Mijn vrouw heeft ons zoontje geleerd dat je door te huilen je zin kunt krijgen. Haar hele familie huilt. Als mijn vrouw met iemand een probleem heeft en dit over de telefoon met haar zus bespreekt zegt haar zus: ‘Heb je het huilen al geprobeerd?’ In mijn familie huilt nooit iemand. Op een begrafenis zijn wij boos op de overledene omdat die ons aan het huilen probeert te maken. Dat we moeten huilen vinden we erger dan dat diegene dood is. Ik snap niet dat iemand die zo vaak huilt zo slordig met een vriesvak is.” Het stramien dat we in dit verhaal (en de meeste van Schuits verhalen) vinden, begint met een wat nietszeggende alinea. Daarin wordt wat aangekondigd, of overkomt de schrijver (of z’n naasten) iets. Met goede moed en een heleboel onlogische logica gaat de hoofdpersoon na waar het misging. Was het de schuld van de schuldenaar? Was er een externe boosdoener? Is er nog iets aan te doen of is de toestand hopeloos? Moeten we lachen, huilen, springen of rouwen? En tenslotte de pointe, die regelmatig droogkloterig doodslaat.

https://papierenhelden.nl/schrijver/robert-schuit

Het onverwachte speelt een grote rol in de verhalen; dat maakt ze plezierig onvoorspelbaar. De schrijfstijl werkt altijd vanuit verwondering of soms verbijstering. Nadeel van deze stijlkenmerken is dat je na een tiental verhalen de truc zo’n beetje kent, en je de verrassing teleurstellingsgewijs steeds beter ziet aankomen. Iets meer variatie zou dat nadeel opheffen. Het is als een implosieve big bang: de avonturen die we meebeleven zijn wel grappig maar kunnen niet voorkomen dat de verrassing per verhaal minder wordt.

—

ISBN: 9789083381299

Uitgeverij Jurgen Maas

Ook verschenen op Boekenkrant