Eduardo Halfon – Tarantula

Vechten tegen je trauma’s

We zijn in 1984 en twee Guatemalteekse broers gaan naar een jeugdkamp in hun vaderland. Hun Joodse ouders sturen ze erheen omdat ze weinig weten van hun geboorteland, maar het kamp blijkt een duivelse overlevingsplek. De jongens worden onderworpen aan vernederingen, lijfstraffen en psychisch en geestelijk geweld.

Eduardo Halfon

“De tenten – van olijfgroen canvas, zwaar en benauwend – zagen eruit als legertenten. Wat ze waarschijnlijk ook waren geweest. Alles in het kamp had trouwens iets militairs. De strikte dagindeling, de hiërarchie onder de kinderen en onder de leiders, het verplichte uniform (tilbosjet, in het Hebreeuws) – een blauwe gabardine broek, een wit gesteven shirt van een stugge stof, een witte das met lichtblauwe rand om de hals geknoopt (aniva, in het Hebreeuws); er was zelfs een kampvlag (degel, in het Hebreeuws) die we koste wat het kost moesten verdedigen, al begreep ik niet goed tegen welke vijand of vijanden. De eerste avond, nadat ze ons hadden ingedeeld in leeftijdsgroepen (kvoetzot, in het Hebreeuws) en opgesteld in een soort van militaire formatie (mifkad, in het Hebreeuws), hesen de leiders die vlag met blauwe letters op een witte achtergrond en zeiden ons bloedserieus dat we die vlag tot de dood moesten verdedigen en dat wij, de oudste kinderen, daarom ’s nachts met zijn tweeën een aantal wachten of patrouilles zouden lopen (sjmirot, in het Hebreeuws). Als er iets met de vlag zou gebeuren, zeiden ze, dan zou het kamp onmiddellijk worden beëindigd.”

Dit kippenvel veroorzakende hallucinoïde verhaal probeert licht op religie te werpen. Joodse religie, wel te verstaan. Een beladen, gevoelig en ingewikkeld onderwerp dat Halfon door het hele boek benadrukt met antisemitische symbolen, handelingen en uitlatingen die ook in deze tijd (of juist in deze tijd) weer opgang vinden. Ook de misdaden tegen de menselijkheid die door de meeste fanatiek religieuze groeperingen zonder nadenken worden begaan, komen rijkelijk in het verhaal voor.

Halfon zet het allemaal neer in heldere tinten en trekt de lezer mee naar die andere, voor buitenstaanders vreemde wereld van geweld versus geweld, of liever: onderdrukking versus onderwerping. Het verhaal grijpt – steeds minder vrolijk – terug op de akelige beproevingen die de kinderen in het kamp moeten ondergaan. Beproevingen die erg veel weg hebben van zaken die gebeurden in de vernietigingskampen.

Klinkt dat allemaal als loodzwaar en deprimerend? De boodschap erachter wel, maar het lezen zelf is een avontuur. Halfon houdt de humor paraat om het verhaal zelf draaglijk te houden. Dat maakt het boek behalve educatief en confronterend, absoluut de moeite van het lezen waard.

—

Voor het eerst verschenen op Boekenkrant. Ook op TikTok.

Sterren: ****

ISBN: 9789083448114

Uitgeverij Koppernik