Willa Cather – Een verloren vrouw

Tragische geschiedenis

Een roman over pioniers – is dat nog interessant? We weten globaal wel hoe die eerste bewoners op de onmetelijke vlaktes van Amerika, met name Nebraska, overleefden. Keihard de onwillige grond bewerken, Indianen op een afstand houden, zaaien, oogsten en proberen een bestaan op te bouwen.

In zo’n setting speelt dit verhaal van Willa Cather. Ze zet hoofdpersonage Marian Forrester in een huis op de prairie, samen met haar oudere man. Haar buurjongen Niel adoreert haar: ze is voor hem het prototype van de pionier. Maar als hij na een aantal jaren terugkeert naar die plek, is alles anders. Marian is niet meer de oude: ze is aan de drank en heeft weinig geld meer; een harde desillusie voor Niel.

Het verhaal leest als een trein. Het is verraderlijk soepel proza, maar intussen grijpt het de lezer fors bij de lurven en sleept hem/haar mee naar de afgrond waarin Marian zich al jarenlang bevindt. Ook de deceptie van de arme Niel bereikt ongekende diepten. Hij kan het niet verkroppen dat zijn ideaalbeeld verschraald is tot een mummelende, halfdronken oude vrouw. Dat blijkt als hij na jaren terugkeert naar het huis van Marian Forrester:

“Hij bond zijn boeket met een halm beemdgras, liep door het bos de heuvel op en sloop zachtjes om het huis heen naar de noordkant, waar de kamer van mevrouw Forrester lag, de hoge groene luiken waren nog dicht. Toen hij zich bukte om de bloemen op de vensterbank te leggen, hoorde hij binnen een zacht lachende vrouwenstem; ongeduldig, toegeeflijk, plagend, gretig. Toen een andere lach, heel anders, een man. Die klonk dik en lui en eindigde in iets wat klonk als een geeuw.

Pas aan de voet van de heuvel, op de houten brug, kwam Niel weer tot zichzelf, met verhit gezicht, kloppende slapen en ogen, verblind van woede. In zijn hand hield hij nog steeds de prikkende bos wilde rozen. Hij gooide ze over het hek in een modderkuil die het vee aan de oever van de beek had uitgetrapt. Hij wist niet meer of hij over de populierenlaan of door het struikgewas was teruggelopen. In het ogenblik tussen het bukken naar het raamkozijn en het overeind komen had hij een van de mooiste dingen in zijn leven verloren. Nog voordat de dauw was opgedroogd, was de ochtend voor hem al verwoest – net als alle ochtenden die nog zouden volgen, dacht hij bitter…”

Met deze intense deceptie zet Willa Cather een prachtig maar ook tragisch verhaal neer. Niet alleen van de gedesillusioneerde jongeman. Maar zeker ook van de pioniersvrouw die de opkomst en ondergang van de oude, trotse overwinnersmentaliteit ondergaat. En dat alles in kleurrijke genuanceerde taal.

—

ISBN: 9789464521511

Uitgeverij Cossee

Ook verschenen op Boekenkrant