Erna Sassen – Neem een kip

Driftig hinkstappende gedachten

De absurde titel geeft al een vooruitblik op de inhoud van dit boek. Erg origineel; dat is zowel negatief als positief. Ik vermoed dat er geen tussenweg is in de waardering. Ofwel je vindt de stijl verschrikkelijk, of je houdt ervan.

Mij bevalt het wel. Het bombardement aan invallen, meningen, twijfels, geiten- en olifantenpaadjes,  visuele prikkels, grapjes, terzijdes, platitudes en doordenkers verrast de lezer in vrijwel elke alinea. Het leest als een fragmentatiebom maar het is origineel proza.

Een probleem is wel dát dit proza, (nee laten we het literatuur noemen) slecht samen te vatten is. Het verhaal begint met:

‘Ik moest een zelfportreet maken voor school. Ik kwam niet verder dan dit:

TEKENING VAN EEN DODE MUS en daaronder:

ZELFPORTRET, EERSTE POGING

Twee pagina’s verder zien we vijf dode mussen op een bladzijde, in verschillende houdingen. Op de linkerzij, rechterzij, rug, snavel op de grond. Daaronder:

ZELFPORTRET, TWEEDE POGING

Daarna gaat het verhaal, voor zover je van een verhaal kan spreken, in hoofdstuk 2 zijn eigen weg. Zodat ik meteen mijn fout goed kan maken: de dode mussen die ik hierboven abusievelijk mussen noemde, zijn vinken. Zeven vinken. Een verwijzing naar het boek van Joris Luyendijk over White Privilege en Kansenongelijkheid, dat haar vader voor z’n verjaardag kreeg maar weigert te lezen, want hij heeft er ‘maar zes’: 

“Die Zeven Vinkjes, die mijn vader van Kobus moet lezen omdat hij ‘geen benul heeft van zijn wittemannen-voorsprong op de rest van de wereldbevolking’, staan voor zeven kenmerken of eigenschappen. Een persoon die al deze eigenschappen kan ‘afvinken’ krijgt de beste en meeste kansen om van zijn leven een succes te maken want hij wordt NOOIT gediscrimineerd.

Dat geloof je niet.

Maar het is zo.”

Zo, in die prachtige stijl, spreken de personage de teksten uit. Die zijn nu we de voorgeschiedenis hebben gelezen, enigszins voorspelbaar. Maar dankzij die stijl is de tekst levendig, speels, verrassend en om je oren slaand. Tenminste, als je andere standpunten hebt dan de puber in de tekst:

“Het is best ingewikkeld om een zelfportret te maken. Om eerlijk te zijn tegenover jezelf.

Ik weet heus wel waar ik me druk over maak.

…

Eerlijk zijn.

…

Ik vind het

helemaal kut

als mijn beste vriend

een relatie krijgt

met mijn

(ooit) beste vriendin.

Hoge toppen, diepe dalen. Het leven is een hel. Maar hé, je bent pas puber, er gloort nog hoop. Dat is wat dit grappige boek je (hoop ik, mij in elk geval wel) meegeeft.

Voor het eerst verschenen op Boekenkrant 

—

Sterren: ****

ISBN: 9789025888206

Uitgeverij Leopold