Cordelia Edvardson – Gebrand kind zoekt het vuur

Erger dan oorlog

Erger dan oorlog

De omslag oogt bedrieglijk onschuldig. We zien een meisje schuin omhoog kijken. Ze is een jaar of 12, 13 en blikt met een verwachtingsvolle blik de wereld in, die op die leeftijd immers naar je lonkt.

Vanaf de achterflap leren we dat het verhaal speelt in de 30er jaren van de vorige eeuw, WO II staat op uitbreken, Nazi Duitsland rukt op. O ja, en het meisje is Joods.

Die ingrediënten alleen al zijn genoeg om een boek te vullen. Maar de echte pointe ligt bij de hoofdpersoon: het gebrande kind. De veertienjarige Cordelia heeft een ongelukkig gesternte: ze is de buitenechtelijk geboren dochter van een bekende schrijfster en nog Joods bovendien. Dat ruikt de Gestapo ook; ze pakken Cordelia op en deporteren haar naar een concentratiekamp, waar haar leven er niet beter op wordt.

Cordelia Edvardson

Edvardson zet een even gruwelijk als pijnlijk verhaal neer dat doordrenkt is met verraad, en een onbreekbare geest van een meisje dat Auschwitz wist te overleven. Dit was voor mij het eerste boek dat, als ik het even weglegde en daarna verder wilde lezen, de neiging had om dat niet te doen. Omdat het psychologische spel met de arme Cordelia te zwaar op mijn gemoed ging drukken. Dan schrijf je een goed boek, Cornelia Edvardson.

Auschwitz

Zo ongeveer alle gruwelen van een oorlog – in dit geval de 2^e Wereldoorlog – passeren de revue. Ze slaan neer in de geest en het geheugen van Cordelia, die ondanks de onbeschrijflijke ellende toch iets van betekenis in de puinhopen van de oorlog weet te vinden:

“De Gestapo, de SS en hun handlangers bezochten dr Lustig en het ziekenhuis dagelijks. Onder hen bevond zich een knappe Joodse vrouw die door iedereen met kruiperige vleierigheid werd behandeld, men wist dat het haar opdracht en middel van bestaan was mensen te verraden. Ze spoorde zich schuilhoudende, unergetaughte Joden op om ze aan de Gestapo uit te leveren. Op een dag viel het elegante zelfverzekerde masker van de jonge vrouw af, ze wilde een verklaring geven, ze smeekte om begrip, misschien zelfs om vergiffenis. Huilend vertelde ze dat het aangeven van anderen de prijs was die zij moest betalen, wilden haar bejaarde ouders gespaard blijven. Haar bekentenis was overbodig, in het Joodse Ziekenhuis in Berlijn telden begrippen als schuld en zonde niet, ze hadden hun inhoud en betekenis verloren. Maar misschien bestond er ergens ter wereld nog genade, dacht het meisje. Ja, er moest genade bestaan, dacht ze, en als het hier niet was, waar dan wel?”

Goeie vraag.

—

Voor het eerst gepubliceerd op Boekenkrant.com en TikTok

ISBN: 9789464521528

Sterren: ****

Uitgeverij: Cossee