Huib Modderkolk – Dit wil je écht niet weten

Verontrustend digitaal gluren

Huib Modderkolk is, behalve de bezitter van een naam die zijn beroep eer aandoet, onderzoeksjournalist bij de Volkskrant. Zijn boeken leggen misstanden en verborgen mechanismen bloot. Dit specifieke boek laat zien welke schaduwkanten er kleven aan onze gedigitaliseerde samenleving.

Huivering en ongeloof strijden om de aandacht als je een paar hoofdstukken leest. De titel is uitermate goed gekozen; misschien is het gewoon beter voor je gemoedsrust om bepaalde dingen niet te weten. Een actueel voorbeeld staat op pagina 28: de oorlog in Oekraïne.

In mei 2022 maakt Rusland de havenstad Marioepol met de grond gelijk. Er zijn naar schatting tienduizenden burgerslachtoffers, en Huib zoekt via Telegramkanaal uit wat IT Army doet. Heel veel:

“De IT Army legt, met hulp van tienduizenden internationale vrijwilligers, Russische netwerken plat. Maar dat is niet hun enige activiteit. Ze identificeren gedode Russische soldaten, bellen nabestaanden van Russische slachtoffers op om hen te confronteren met de tol van de oorlog en publiceren data van gehackte bedrijven, zo staat in verklaringen in het kanaal van de IT Army op chatdienst Telegram.”

Dit is nog maar het topje van de digitale ijsberg die de lezer krijgt voorgeschoteld. Letterlijk niets is anno nu meer veilig voor hackers en/of geheime diensten. De journalist beschrijft hoe hij contact maakt met een zekere Amir, die al diep in de hackerbusiness verzeild is geraakt omdat hij daar het talent voor heeft én door allerlei schimmige geheime organisaties wordt gescout omdat hij dat talent heeft. Talent dat gretig gebruikt wordt door eveneens schimmige figuren.

Het probleem is echter dat die schimmige figuren net zo makkelijk het contact weer verbreken als er een andere/betere hacker opduikt. En de arme Amir zonder centjes, begin dertig, in de steek gelaten door vage opdrachtgevers, weer op straat eindigt. Het is eenzaam in de barre woestenij van cybercrime.

Modderkolk gaat ook in op de ransom- of gijzelsoftware. We hebben er allemaal al van gehoord: bij een liefst groot bedrijf valt de hele ICT uit. Alle monitoren gaan op zwart en er verschijnt één boodschap: ‘we hebben je systeem gegijzeld. Als je weer wilt dat het werkt, betaal je ons een paar miljoen euro. En snel.’ Voor een internationaal bedrijf, groothandel in technische producten, met een miljoenenomzet was dat op een kwade dag het inktzwarte scenario. Het kostte, behalve heel veel strees, ook een onplezierig losgeld dat per direct betaald diende te worden.

Voor mij als argeloze lezer was de schokkendste openbaring in dit boek, de totale besmetting van zowat alle door burgers en bedrijven gebruikte systemen door de ondergrondse hackerswereld. Zo zitten Chinese hackers al vanaf 2006 in systemen over de hele wereld. Een Nederlandse beveiligingsexpert drukt het voor de mensen die getroffen worden door hackers, zo uit: “Het is alsof je tegen ze zegt: je bent chronisch ziek maar je kunt er toch honderdtwintig mee worden.”

Lees dit boek: het peilt een ontnuchterende stand van zaken in een wereld waar het begrip privacy niet meer bestaat. Leer er maar mee leven.

—

ISBN: 9789463812160

Sterren: ****

Uitgeverij: Podium

Ook verschenen op Bazarow