Recensies van actuele boeken

Lara Schmeltzeisen, Ybe Casteleyn, Jill Marchant – Herstellen van planeetpijn

/in

Traumaverwerking in sombere tijden

Een liefdevol boek is het, waar de subtitel prima op aansluit: ‘Troost en veerkracht bij Natuurtrauma.’ Het idee is een helpende hand te bieden aan de trauma’s die men in het huidige tijdgewricht kan oplopen. Trauma’s door al het sombere nieuws dat elke minuut van de dag over ons uitgestort wordt, aangevuld met artikelen in couranten, tijdschriften en week/maandbladen; nieuws dat – als het over onze aardbol gaat – soms regelrechte doomsdayachtige trekken heeft aangenomen. Niet zo vreemd dat men daar misantroop, of erger, van wordt. 

Nu is ‘men’ wel heel ruim gedefinieerd. Dat beseften de makers van dit boek ook, en ze stelden een verklarende indeling op. Het boek bestaat uit (erg breed begrensde) ‘verhalen’, ‘theoretische intermezzo’s’, ‘heldere illustraties’ en ‘oefeningen’. Met dat palet aan hulpmiddelen gaan we de planeetpijn te lijf.

Voor de helderheid eerst een concreet voorbeeld:

‘Sarah’s walging’

Over ecoschaamte, walging, ons groene geweten en kringloopdenken.

Sara (46) werkt als communicatiemedewerkster en leeft samen met Kris.

‘Wow, wat is het hier mooi – en instagrammable… Ons eten: lekker en vers, gehaald van de plaatselijke boerenmarkt. Omdat er brandgevaar is, mogen we de barbecue niet gebruiken…

Kris komt met een waterijsje aangelopen, maar ik schud van nee. ‘Komaan Sarah, een ijsje! Dat kun je toch wel hebben? We zijn op vakantie, aan zee, in Zuid Frankrijk: ontspan!’

Nee, ik wil geen waterijsje. Ik ben namelijk op plasticdieet. Zero waste. Niet eenvoudig hoor, zelfs niet als je zoals wij een luxetent in de duinen aan de Franse Atlantische kust hebt geboekt. ‘Sorry, je zult zelf dat ijsje zelf moeten eten, ik eet alleen oldskool ijs: bollen in een wafel – daar gaan we morgen naar op zoek, goed?’”

Hoe nauw het luistert, zo’n plasticdieet, komt uit dit citaat goed naar voren. Een zelfopgelegd plasticdieet ook nog, waardoor is zoiets rigoreus in hemelsnaam in werking gezet?

Daarvoor volgen we het verhaal verder: Kris neemt een tweede ijsje en ze krijgen een discussie over zero waste. Plasticvrij is in de mode, en alles wat in de mode is, is een instabubble: mooie foto’s van natuurlijke ingrediënten in plasticvrije keukens en meedoen aan zero-waste challenges. Voor de likes…”

Zo slingert de lifestyle (en parallel allerlei soorten schaamte) van mensen alle kanten op. Dat komt onder andere omdat het erg lastig is uit te vinden wat nou echt slecht of goed voor het milieu is, voor jezelf te bepalen waar de grenzen liggen (ga ik 10 uur vliegen of toch vier dagen in een trein zitten). Twijfel dus, wat is de goede keus, hoe zoek ik uit wat nou écht goed voor de planeet is?

Die twijfel laten de auteurs haarscherp zien, met veel voorbeelden uit alle lagen van de werkende (of niet werkende) bevolking. Een handig naslagwerkje als je alweer voor een tricky beslissing staat waar je de uiteindelijke schade (of juist verbetering) van de wereld niet van kunt overzien. Handig en troost biedend: dat is de verdienste van dit betoog.

—

ISBN: 9789493301917

Sterren: ***

Uitgeverij: Samsara

Ook verschenen op Bazarow en op TikTok

Tineke Boogaarts – Op weg naar terug

/in

Kijk anders naar je leven

Een opgewekt boek over het leven, van Tine Boogaarts. Zoals ze zelf zegt:

“In dit boek laat ik je verschillende manieren zien om eens anders te kijken naar wat je in je leven tegenkomt. Dat doe ik niet met droge theorie, maar aan de hand van verhalen van mensen die, net als ik, heel direct en heel persoonlijk met het thema ‘leven en dood’ te maken hebben gekregen.”

Dat belooft interessante verhalen, inzichten en misschien ook levenslessen. En inderdaad, Boogaarts laat een aantal gevallen uit haar eigen ervaring de revue passeren. Zo legt ze uit hoe een associatie – haar associatie – met ‘De brief, de landing en de dood’ zich manifesteert:

“Ik vloog van Alicante naar Amsterdam en de piloot vertelde dat de landing was ingezet. We waren pas boven Lyon! Direct vond ik dit een mooie metafoor voor de weg naar de dood en hield deze woorden vast om aan te geven dat in het leven ergens de landing, het pad tot de overgang naar een andere vorm, wordt ingezet.”

Aldus door filosoferend komt ze bij haar vriendin, aan wie ze het verhaal vertelt. De vriendin appt haar ‘s avonds: ‘Ik moet steeds denken aan die zin: De landing is ingezet.’

Hoofdstuk 3 raakt de kern van het boek: “Geboorte en dood met elkaar verbinden”:

“Mijn studies psychologie en astrologie, aangevuld met persoonlijke ervaringen, bieden me een veelheid aan wegen om met het thema ‘dood en leven’ om te gaan. Het toeval heeft mijn ontwikkeling hierin op wonderlijke wijze richting gegeven. Het komt op mijn pad, ik heb er niet om gevraagd, het is ook niet logisch, maar intrigeert mij wel. Ik heb er de term ‘toevallogie’ aan gegeven en dar voor over geschreven, onder andere op mijn website.”

Verspreid in het boek deelt Tineke “de voornaamste, vaak ingrijpende, ervaringen, die bij mij steeds weer de uitspraak ontlokten: ‘Het leven neemt een afslag.” Een met enthousiasme opgezet zelfhulpboek dus, dat helaas bij mij weinig enthousiasme, eerder verwarring en ongeduld oproept. Het boek zal zeker nuttige informatie geven voor wie het aanspreekt. Maar voor mij heeft het een iets te hoog hak op de tak-gehalte. Daarbij helpt de rommelige schrijfstijl niet mee om de menslievende boodschap die er absoluut in zit, te savoureren.

—

ISBN: 9789463310482

Sterren: **

Uitgeverij: Hajefa

Ook verschenen op Bazarow 

Karen Swan – Het Franse geheim

/in

Onschatbare kunst, romantiek en norse erfgenamen

Karen Swan is opgekomen als een komeet. Haar in Nederland uitgegeven boeken beginnen in 1999 (Een Noorse winternacht) tot deze voorlopig nieuwste in 2024. Daartussen hebben maar liefst 12 boeken het licht gezien. Dat aantal geeft een aardige indicatie van haar populariteit. De sticker op de voorkant “Voor lezer van Lucinda Riley” blijkt na lezing volkomen overbodig maar hé, dat weten we aan het begin nog niet dus gaan we ‘m lezen.

En inderdaad, Karen weet hoe ze een verhaal moet opzetten. Hoofdpersoon is Flora Kykes, jong, slim en kunsthandelaar. Haar hulp wordt ingeroepen om een bijzondere vondst in Parijs te komen inschatten.

In het landhuis waar Flora woont, begint voor de lezer het verhaal. De personages om haar heen komen geroutineerd uit de verf: een rijke excentrieke vader die in een kleurige sportwagen (een XK8 voor de liefhebbers) zoals altijd te laat komt. Een bezorgde moeder die tevergeefs de roerige familie bij elkaar tracht te houden. En de broer die niet wil deugen en ook vanmiddag nog steeds in zijn luie nest ligt te ronken.

Flora is ijveriger. Ze gaat voor haar baas Angus op pad, en de lezer krijgt een levensechte beschrijving te zien van een kunstveiling. De ‘bijzondere vondst’ is een vrijwel onbetaalbaar schilderij dat geveild gaat worden. Flora wil het schilderij kopen. Maar tussen de eveneens schilderachige aspirant-kopers zit een man in een grijs pak, die het schilderij voor haar neus wegkaapt. Voor veel te veel geld, zoals ze hem nadien ook subtiel laat weten. Na die confrontatie beginnen de verwikkelingen pas goed: er blijkt een crimineel kantje aan de hoge geldkaartjes-handel te kleven.

Meer geven we niet weg, behalve dat Swan zich goed heeft verdiept in de kunstbisnis. Als blijkt dat het verkopen van het schilderij veel moeilijker is dan baas Angus en Flora dachten, stuwen goeie dialogen de tekst op.

Angus: “’We moeten het verkopen, Flora.’ Hij kon haar gedachten lezen. ‘De bank doet moeilijk.’

‘O jezus, Angus!’’ fluisterde ze.

‘Luister nou, het antwoord ligt in Saint-Paul, dat weet ik gewoon. Dat ligt voor de hand. Bel ze morgenochten en ga dan om vier uur ‘s middags naar het huis van de Vermeils. Nu de Renoir wordt geveild wil Lilian een volledige update. Ze verwacht positief nieuws.’

Flora’s ogen werden groot. ‘Maar stel dat mijn telefoontje naar de galerie niets oplevert? Wat moet ik dan tegen de Vermeils zeggen? Dat hun vader zaken deed met de nazi’s?’ “

Natuurlijk is dit alles slechts het topje van een ijsberg aan verwikkelingen die onder de tekst verborgen liggen. Het leuke is om die te ontdekken. Als lezer zit je makkelijk in het verhaal, je leeft mee met de personages, het verhaal is spannend en heeft onverwachte wendingen, én je leert de mores van de kunstwereld een beetje kennen. Leerzaam en lekker leesvoer, perfect voor in de vakantierugzak.

—

ISBN: 9789401622653

Sterren: ***

Uitgeverij Xander

Ook verschenen op Bazarow 

Johanne Lykke Holm – Strega

/in

Daar waar de onwaardigheid heerst

Hotel Olympic in het bergdorpje Strega is een hoger doel. Dit is where the action is:  de weg naar een betere toekomst. Tenminste, dat denken de meisjes die daar gaan werken. Met dat idee arriveren ze in het van alle luxe en – belangrijk – van echte mensen verstoken hotel. Er zijn wonderlijk genoeg geen gasten, maar dat belet de strenge leiding niet om de meisjes een strak regime op te leggen. Ze moeten keihard werken en intussen alle ins en outs van het hotelwezen leren kennen.Wel wat vreemd, vindt het nieuwe meisje Rafa, zo werken in lege kamers, op grote tafels buffetten klaarzetten, zonder dat er één gast is. Of komt. Toch gaat ze mee in de algemene werkwijze die uiteindelijk neerkomt op afwijzing, vernedering en teleurstelling.

Johanne Lykke Holm zet het allemaal op papier in korte, vinnige zinnen. Soms iets té kort zodat de diepgang de lezer ontgaat. Maar soms ook huiveringwekkend raak, zoals Rafa haar eerste dagen beleeft:

“Ik zuchtte. Zeeg neer op de badkamervloer als een stuk stof dat iemand had laten vallen. Het is iets heel merkwaardigs om in de bergen te zijn als je naar de zee verlangt. Ik bleef een hele poos zo zitten, hoorde de leidingen werken, hoorde hoe het water door het gebouw stroomde alsof het het van binnenuit wilde verdrinken. Ik stond op, liep terug naar de slaapzaal en trok mijn uniform aan. Er steeg een eigenaardige geur van industrie en plastic uit op, die waarschijnlijk bedoeld was om de echte geur van het uniform te maskeren: de geur van schimmel, van kelders. Ik knoopte het jasje dicht en trok de tailleband van de rok recht. In de spiegel zag ik een geüniformeerde, anonieme verschijning. Mijn gezicht was leeg en oninteressant. Dat was een grote opluchting. Ik hoefde ze dus niet mijn echte gezicht te laten zien, ik hoefde ze alleen maar het gezicht te laten zien dat hoorde bij mijn uniform, bij een fatsoenlijk leven, een geordend leven…”

Langzaam wordt duidelijk wat de bedoeling hier is. De meisjes krijgen een eenzijdige opleiding, vooral gericht op het behagen van de man. Welke man dan ook. Er is geen ruimte voor zelfexpressie, zelfs niet voor nadenken. Doen wat je gezegd wordt en verder gewoon hard werken.

Dat blijven de meisjes doen, ook als er na maanden nog altijd geen enkele gast is gekomen om aan de door hen gedekte tafels plaats te nemen. Toch volharden ze in hun taken. Ze dekken de tafel, zetten de borden klaar, trekken zich terug in het duister tot de mannen gegeten hebben, maar die komen nooit, en dus halen ze het ongebruikte bestek, de onaangeroerde borden, de nog volle pannen, van de tafels en maken die schoon. Een recept voor nederigheid. Sterker: een regelrechte duw in de rug naar een ondergeschikt bestaan. Nee, feminisme is hier op geen enkele manier te vinden, in geen velden of wegen.

ISBN 9789493290884

Sterren: ***

Uitgeverij: Oevers

Ook verschenen op Bazarow 

Marc-Uwe Kling – De Beterweter

/in

Nietes!

Welles, dit is welzeker de Beterweter. Zoals hij het zelf op de titelpagina in een notendop verwoordt als iemand aan de zijkant zegt: ‘Hij weet altijd alles beter’ en het  antwoord van de Beterweter is: ‘Niet altijd…’

Een hoogst eigenaardig kereltje dus. Als Beterweter kan hij niet veel meer doen dan tegenspreken, dwarsliggen, discussiëren en bekvechten. Dat is vrij weinig, vooral als je een figuur bent die een verhaal moet dragen. Marc-Uwe Kling doet z’n best om dat verhaal ten minste een beetje spannend en meeslepend te maken, maar slaagt daarin matig.

De vrolijke, hip gekleurde tekeningen van Astrid Henn zijn weer wel leuk, maar bieden niet genoeg tegenwicht om hier een leuke storyline van te maken.

Het boek in het kort dan: de kinderen Tina en Theo Theufel hebben moeite met hun ouders, want die willen geen hond maar wel gezond eten. En ze zijn eigenwijs. Dat is zo ongeveer de gemiddelde houding van normale kinderen met normale ouders – niks nieuws onder de zon dus.

Spanning komt er pas later, als de Theufels verhuizen naar een oud huis. Daar vinden Tina en Theo een mannetje op zolder. Dat is de Beterweter, een marmotachtig blauw wezentje. Zijn unieke eigenschap: hij spreekt alles tegen. Constant in de Contramine, zeg maar.

Het vinden van het eigenaardige diertje op zolder gaat zo:

“Tina sloeg nog een keer tegen de doos. Vervolgens ging de ene klep open en toen de andere. Er kroop een blauw mannetje met een rode broek tevoorschijn. Tina en Theo gilden opnieuw, nog harder dan ze al deden. Terwijl dat mannetje niet veel groter was dan een cavia. Het mannetje drukte zijn handen tegen zijn oren, net zo lang tot de kinderen ophielden met gillen. Daarna schudde hij geïrriteerd zijn hoofd waardoor zijn kleine bril op zijn neus omlaagschoof.

‘Wie… of wat ben jij?’ vroeg Tina.

‘Nou, één ding is zeker,’ zei het mannetje, ‘Ik ben in ieder geval geen rat.’

Als het de bedoeling was een matig boek met een simpel, tegen verveling aanschurend verhaal te maken, dan is dat gelukt. Van de maker van ‘De Neehoorn’ en ‘De Kangoeroe Kronieken’ hadden we meer kunnen verwachten.

9789021469270

Sterren: **

Uitgeverij: Volt

Ook verschenen op Bazarow en op TikTok

Ram Dass – De spiegel van het hart

/in

De spiegel van het hart schoonpoetsen

Het geweld in de wereld is in 2024 nou niet bepaald minder geworden. Goed daarom dat we met dit ‘Spiegel van het hart’ een fijne vredelievende tegenhanger van dat geweld in handen hebben. Waar gaat het om?

Om Ram Dass. Deze expert in yoga heeft zijn hele werkende leven getracht de ‘beste’ manier van leven te vinden: “Met dit boek brengt hij zijn essentiële lessen samen om in het eeuwige hier en nu te leven.”

Klinkt dit wat abstract, dat klopt. Het is echter een goede samenvatting van wat de yogi poogt te volbrengen: een handvat geven om in het eeuwige hier en nu te leven.

Klinkt dat veel gemakkelijker dan het is? Jazeker. De mens, met zijn/haar oneindige voorraad aan ergernis, agressie, moordzucht, jaloezie, wraakgevoelens en de rest, is niets minder dan een kruitvat dat op ontploffen staat. Continu. Hoe dat komt en vooral hoe je dat ontploffen kunt voorkomen, legt de goeroe dus uit. Dat doet hij in leesbare, begrijpelijke taal en simpel toepasbare voorbeelden. En altijd met beide voeten op de grond, net zo nuchter als de Inleiding:

“In het hier en nu zijn” klinkt eenvoudig, maar deze zes woorden betekenen een leven lang innerlijk werk. Leven in het hier en nu is geen spijt hebben van het verleden, het betekent geen zorgen hebben over of verwachtingen hebben van de toekomst.”

Ram Das schreef hiermee een veelomvattende oefening en/of handleiding voor een tevredener leven. De man geeft zelf een helder voorbeeld uit zijn eigen leven:

“DAG NAAR HET STRAND”

“Een keer per week ga ik naar het strand van Maui om te zwemmen met een vast gezelschap van vrienden die tot een harde kern behoren. De rest van de groep varieert, afhankelijk van wie het eiland bezoekt. We hangen een tijdje rond op het strand, en dan gaan we het water in. Tom brengt een zak bloemen mee en gooit ze liefdevol in het water als we naar de boei zwemmen die het zwemgebied markeert…

Op een dag kwam er iemand op het strand en vroeg wat we aan het vieren waren. Een van ons zei: ‘We vieren feest omdat het vandaag vandaag is en omdat we samen zijn.” We bedoelden dat helemaal niet grappig. We wilden het sacrale karakter van de alledaagsheid in alles erkennen…” As simple as that.

978949301757

Sterren: ***

Uitgeverij: Samsara

Ook verschenen op Bazarow 

Janneke Schotveld – Zoef!

/in

Wat als je een stukje tijd opnieuw kon doen?

“Over een jongen, de tijd en een vliegend tapijt” is de subtitel van ‘Zoef!’. Dat vat het boek prima puntig samen. Een prachtverhaal is het, laten we daarmee beginnen.

En Janneke Schotveld is niet de eerste de beste (of juist wel); ze heeft al heel wat jeugdboeken op haar naam staan. Tien delen van het ook verfilmde ‘Superjuffie’ bijvoorbeeld, en ‘De dappere ridster’ en ‘De kikkerbilletjes van de koning’. Ze is het daarom wel een beetje aan haar stand verplicht om een nieuw boek kwalitatief retegoed te maken. Dat is met ‘Zoef!’ gelukt. Goed verhaal, ongewoon onderwerp, lekker eigenwijze hoofd- en bijpersonen, grappig, meewarig, melancholisch en bovenal fijn leesbaar.

Het verhaal is misleidend simpel. Amir’s hond Oela is dood. Hij sliep altijd naast Amirs bed, waar Amirs moeder nu een oud tapijt heeft neergelegd. Laat dat nu een magisch tapijt zijn. Het heet Zafar Omar Emin Faroek, kortweg ZOEF. Met dat tapijt gaat Amir Oela halen voor ze de grens van leven en dood definitief over gaat. Natuurlijk gaat dat niet vanzelf – juist niet.

Schotveld bouwt behendig een aantal struikelblokken, valstrikken en verkeerde afslagen in de reis van Amir en ZOEF, zodat de spanningsgraad op peil blijft. Daarnaast verschijnen op hun reis de meest wonderlijke en kleurrijke figuren. Die hebben ook hun wensen en driften, soms zelfs levensgevaarlijk. Maar hé, iemand zei dat die reis makkelijk was.

Amirs reis brengt hem steeds dichter bij De Grens, maar als ze vlakbij De Grens komen, bezorgt de spanning hem ook ruzie met ZOEF:

“’Het kan jou helemaal niks schelen, hè,’ zei Amir. ‘Van begin af aan al niet.’

Zoef stopte abrupt met zingen. ‘Wat zeg je me n…’

‘Bestaat die hele Grens van jou wel?’ raasde Amir verder. En heb je eigenlijk wel enig idee waar we heen gaan?’

Goeie vraag. Ook hier houdt Schotveld de regie stevig in handen. Ze laat Amir door diepe dalen gaan, waar we allerlei figuren uit de Onderwereld van de Griekse en Romeinse mythologie tegenkomen. Vindt Amir zijn geliefde Oela terug in de wereld van de Doden? Zodat hij hun afscheid over kan doen, maar dan goed? Dat is de drijvende vraag, uitmuntend en ontroerend beschreven. Het laat de lezer mijmerend achter.

—

ISBN: 9789000393251

Sterren: ****

Uitgeverij: van Goor 

Ook verschenen op Bazarow en op TikTok

3PAK-1 Boek 3 Verhalen:

/in

3Pak – 1 boek 3 verhalen

Gratis boek voor jongeren in boekenweek 2024

Goed nieuws jongeren; je leest het goed: dit is een gratis boek voor jou.

Zoals elk jaar komt de CPNB (Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek) met zo’n boek. Het is geschreven door drie Bekende Nederlanders, die elk een verhaal maakten. Er staan dus drie verhalen in het boek:

-Astrid Boonstoppel – Dingen die ik haat

-Michel van Egmond – Bus 41

-Sholeh Rezazadeh – Een berg zwijgen

Misschien zeggen deze schrijvers en titels je niks. Daarom heb ik de verhalen voor je gelezen en schrijf ik hieronder wat ik ervan vind. Zodat je kan kiezen, of ze gewoon alle drie gaat lezen. Wat je ook doet, alvast heel veel plezier!

Astrid Boonstoppel – Dingen die ik haat

Philip komt op tv om iets over zijn vermoorde buurmeisje Sam te zeggen. Dat zorgt voor een heleboel belangstelling. En dat voelt erg fijn – zo fijn dat hij dat gevoel graag wil vasthouden. Heel erg graag.

De gevoelens van Philip over zijn vermoorde buurmeisje worden heel goed beschreven. Hij weet niet goed wat hij ermee moet, maar een mevrouw van de tv wel. Philip wordt voor de camera gehaald en mag zijn verhaal vertellen. Het pushen van de mevrouw van de tv wordt heel goed verteld: het kan haar niets schelen wat voor verschrikkelijks Philip allemaal mee heeft gemaakt, als hij maar een zielig verhaal vertelt. Alles voor de kijkers. Ook de gevoelens van Philip zijn goed verwoord.

Michel van Egmond – Bus 41

Sportschrijver Michel van Egmond duikt in de wereld van voetbalsupporters. Maar sommige supporters zijn meer supporter dan anderen…

Vlot en goed leesbaar is dit verslag van Michel van Egmond. Hij volgt een aantal voetbalsupporters en komt erachter hoe ver sommigen gaan om bij hun cluppie te horen. Ook heeft hij een ongelooflijk verhaal over een diehard supporter die op een oude (niet-elektrische!) fiets half Europa doorcrosst om bij de wedstrijden te zijn. En wat dacht je van iemand die alles, maar dan ook ALLES over Oranje spaart?

Sholeh Rezazadeh – Een berg zwijgen

Oma is dement aan het worden. Als ze verhuist naar een huis zonder uitzicht op de bergen, snapt ze de wereld niet meer. Haar kleindochter helpt haar om toch dat oude gevoel terug te krijgen.

Dit verhaal is wat lastiger te lezen omdat de taal minder soepel is dan in de vorige twee verhalen. Gevoelig is het verhaal wel. Oma woont op een plek waar ze nooit uit zichzelf zou gaan wonen, maar door haar dementie gekomen is. Opgeborgen, zou je kunnen zeggen. Ze ziet haar berg niet meer waardoor haar toch al slechte geheugen nog verder achteruit gaat. Haar kleindochter gaat haar helpen.

—

ISBN: 9789465034805

Sterren: ***

Uitgeverij: CPNB

Ook verschenen op Bazarow 

Tiny Fisscher – Dat stomme boek

/in

Ik ga je vader halen

Je zult maar voor school een boek moeten schrijven. Als opdracht. Een heel boek. Wat een slecht plan. Eeuwig zonde van de tijd ook. Ivan noemt het project dan ook ‘Dat stomme boek’. Hij heeft geen idee wat hij moet schrijven, dus pent hij de werkelijkheid neer, namelijk zijn eigen leven.

Dat leven is zo saai nog niet – sterker nog: het is onrustig, gevaarlijk en slecht voor je goede humeur. Waarom? Omdat zijn vader weg is gegaan, pleite, opgerot, verdwenen, de plaat gepoetst, zoek. Zomaar. Zoals pa dat wel vaker doet, zonder reden, als hij de kolder weer eens in zijn kop krijgt. En dat is nog niet eens zo erg. Echt erg is het dat zijn moeder achter zijn vader aan gaat. Ze gaat hem zoeken. Als een hondje loopt ze hem achterna.


Dus zit Ivan nu met zijn kleine broertje en z’n moeder in de stokoude Volvo. Het ding rammelt zich over de snelweg, op weg naar …

“’Waar gaan we eigenlijk heen?’ vroeg ik boven het gebrom van de motor uit…

‘Maastricht,’ antwoordde mijn moeder.

‘Denk je dat hij daar is, dan?’

Mijn moeder haalde haar schouders op. ‘Zou kunnen.’

‘Zou ook niet kunnen.’

‘Maar de kans is er.’

‘Waarom?’

‘Omdat we er samen zijn geweest.’

‘Jullie zijn ook samen in Amerika geweest. En in Parijs en Tokio en kaapstad.’

‘Daar is-ie niet.’

‘Hoe weet je dat? Hij kan toch een ticket hebben gekocht en ‘m voor altijd zijn gesmeerd?’

Bij het woord ‘altijd’ kromp mijn moeder ineen. ‘Hij is hem niet voor altijd gesmeerd!’ Terwijl ze dat riep, maakte de auto een zwieperd naar links.”

Een doorsnee puber-ouder conversatie, zou je zeggen, ware het niet dat de puber in dit geval gelijk heeft. Waarom zou mama naar de losbollige verdwenen vader op zoek gaan? Bekijk het maar. Dat is wat Ivan denkt, en waarschijnlijk heeft hij gelijk. Maar moeder heeft een heel ander beeld, een ideaalbeeld, en daar gaat ze naartoe. Als ze pa tenminste kunnen vinden. Wat nog zeer de vraag is.

Met frisse zinnen, lekker tegen elkaar mopperend, en Ivan dwars puberend, sleept Fisscher ons door het verhaal. Een lekker los verhaal, met onverwachte wendingen en passie. Het laat zien hoe onbesuisd ook volwassenen reageren en handelen. En hoe diep liefde kan zitten. En vooral ook hoe een doorsnee puberwereld vol onredelijke grote mensen-handelingen er uit ziet.

O ja, en de ontknoping is een echte, zeg maar, ontknoping. Geinig boek.

—

Sterren: ****

ISBN: 9789021489742

Uitgeverij Volt

Ook verschenen op Bazarow 

Jean-Baptiste Andrea – Duivels en heiligen

/in

Geboeid door het geloof

Zet u schrap lezer, want dit wordt een recensie van 288 bladzijden. Een volledige één op één kopie van dit boek ja. De taal is zo sterk, de vergelijkingen glanzend, de thema’s ingrijpend en de subtiele humor zo indringend dat het eeuwig zonde is om u niet deelgenoot te maken van het hele verhaal.

Of u bemachtigt het boek.

Wat een beter idee is, want niemand worstelt een bespreking van die lengte door. Zonde van uw en mijn tijd. Het boek is geschreven in 2021, en Uitgeverij Oevers brengt het nu glorieus uit. Hoofdpersoon is Joseph die, nadat zijn ouders en zus zijn omgekomen bij een vliegtuigongeluk, een moeilijke jeugd in de schoot krijgt geworpen. Joseph wordt op een kostschool in de Pyreneën geplaatst, onder het regime van de ultra strenge eerwaarde Sénac. Andrea beschrijft huiveringwekkend het sadistische beleid van de school, een combi van keiharde discipline en karakterbrekende straffen op basis van in marmer gehouwen bijbelteksten.

Gelukkig voor Joseph heeft hij talent voor de piano. Hij speelt Beethoven op goddelijke wijze, wat hem ontslaat van de smerige en stompzinnige klusjes die de andere kostschooljongens/gevangenen moeten uitvoeren. Een ander lichtpunt komt later: het meisje Rose dat zijn leven komt verlichten. Maar om met Reve te spreken: het blijft tobben.

Wat het boek draagt, is de taalbeheersing van Andrea en de lenige sprongen die hij door het verhaal maakt. Hij zet scherpe observaties van schoonheid neer, zoals deze intieme verhandeling over ‘De Sterrennacht’ van onze eigen Vincent, afgezet tegen het luisteren naar Beethovens ‘Hammerklavier’, gezien door de diepliggende ogen van onze protagonist die duidelijk teveel ellende heeft gezien dan goed voor hem was:

“Blauw, geel, groen.

De sterrennacht van van Gogh. Een indrukwekkende reproductie, net echt, hing boven Rothenbergs piano. Ik kende er de kleinste details van omdat ik er zo vaak naar keek. Rothenberg gaf me een klap tegen mijn achterhoofd toen ik een keer het woord ‘namaak’ gebruikte.

‘En als ik dit speel?’

Hij ramde de eerste akkoorden van het Hammerklavier.

‘Als ik dit speel, is dat dan geen namaak, domoor? Is het soms geen Ludwig?… Haal kopie en interpretatie niet door elkaar, idioot. Als dit doek een doodgewone kopie was, had ik het allang weggegooid. Het is Van Gogh die je daar ziet.’

‘Maar hij heeft het niet zelf geschilderd.’

‘Wat weten wij daarvan? Heeft hij misschien twee versies gemaakt? En zelfs als hij er maar één heeft gemaakt zou dit niet bestaan als hij het eerste niet had geschilderd. We kunnen dus zeggen dat hij ze allebei heeft geschilderd. Of eenvoudiger, dat Van Gogh dit schilderij niet heeft gemaakt, maar dat hij het toch heeft gemaakt.’

‘Dus als ik Beethoven speel..’

‘Als jíj Beethoven speelt draait Ludwig zich om in zijn graf. Maar als Kempff Beethoven speelt, als Fischer, als dat Argentijnse joch, Barenboim, Beethoven speelt, dan is het wat anders. Als zíj het spelen is het misschien niet Beethoven die speelt, maar is het toch Beethoven die speelt.

Blauw, geel, groen.

…

Maar als u denkt dat ik afdwaal, als u denkt dat ik de draad van mijn verhaal ben kwijtgeraakt met mijn verhalen over vliegtuigen, dove goden, wezen, schilderijen en straks meisjes met bloemennamen, dan komt dat omdat u van te dichtbij kijkt. U loenst uit alle macht en u ziet hetzelfde als ik, vijftig jaar geleden.

Blauw, geel, groen.

U ziet niet dat u naar De sterrennacht kijkt, met uw neus op het schilderij gedrukt. Geduld, dus. Laat mij de kleuren van mijn nacht scheiden.”

En laat mij dit laatste citaat gebruiken om u, lezer, te laten zien dat het lezen van Andrea geen tijdverspilling of teleurstelling is. Gewoon doen.

Sterren: ****

ISBN: 9789493290853

Uitgeverij Oevers

Ook verschenen op Bazarow