Recensies
Bespreking van mooie boeken (meestal)
Schoonheid versus wreedheid
CLEOPATRA
13-11-2019
Alberto Angela is in Italië wat Thea Beckman was voor de Nederlandse historische kinderboeken: een geschiedschrijver die waargebeurde episodes uit de historie navertelt in een verhalende stijl. Bij Angela is die stijl niet alleen verhalend maar sterk geromantiseerd en verfraaid met allerlei wulpse details: daar hou je van, of niet. In dit boek belicht hij het leven van ‘de femme fatale van de oudheid.’
Het gaat om de laatste twintig jaar van het leven van Cleopatra. Ze ontvlucht daarin haar land in de strijd om de Egyptische troon, maakt liaisons met Julius Ceasar en Marcus Antonius en wordt zo de eerste vrouw die wereldgeschiedenis schrijft. Zoals de blur op de achterflap stelt: “Dit boek neemt je op verhalende wijze mee door het chaotische oude Rome, en via de steegjes van Alexandrië naar de bloederige slagvelden in Egypte. Cleopatra toont de vrouw op haar sterkst.”
Een bijzondere vrouw en dat was ze. Het verhaal begint met een close-up van haar in het jaar 44 voor Christus in Rome: “Haar blik is gericht op de verre horizon, alsof ze daar de zoete en beschermende gevoelens en herinneringen hoopt te vinden die haar zo dierbaar zijn. Opeens blijft ze staan en plaatst, met de sierlijkheid van een veertje, een kleine, goed verzorgde voet op de heup van Venus.”
Zoetgevooisd ontrolt zich zo het verhaal, dat later een drama zal worden. Maar eerst voert Angela de lezer aan de hand mee door Rome en doet dat zeer gedetailleerd. De winkels gaan open, de luiken die bestaan uit losse planken worden opzij gezet en kleurige lappen stof worden uitgestald, etenswaren, er stijgen geuren op van eten dat bereid wordt.
Een winkelier zegt zijn ochtendgebed op en offert wijn en eten bij bronzen beeldjes in een nis. Dit is het Lararium waar de laren, de huisgoden, gunstig gestemd worden om diefstal, ziekte en brand buiten de deur te houden. In een taverne gooit een bediende een kruik wijn om – hij krijgt klappen en schoppen van de waard. Men keek toen niet op van een blauwe plek, of erger.
Door dit soort details gaat het verhaal leven, en wandelt de lezer met Cleopatra mee. Je voelt haar moed en later haar wanhoop, zeker in het zinderende gedeelte als zij het bondgenootschap met Ceasar aangaat door – zeer ongebruikelijk in die tijd – een ontmoeting met hem te regelen. Dat pakt gelukkig goed uit. Hun latere verbintenis, liefdesleven en zelfs hun cruise op de Nijl dompelt de lezer onder in een boeiende love story.
Maar uiteindelijk wordt de liefde overschaduwd door geweld. Bruut geweld zelfs, gepaard gaand aan gewetenloze manipulatie door Machtige Mensen. Het boek beslaat een relatief korte periode in de geschiedenis, van 44 v. Christus tot 30 v. Christus. De zes grote namen die dan aan de macht zijn – Caesar, Cassius, Brutus, Marcus Antonius, Octavianus en Cleopatra, worden meegesleept in een verwoestende strijd om die macht. Daarvan blijft Octavianius over, die de basis zal leggen voor het Romeinse keizerrijk. Cleopatra zette met haar onverschrokken gedrag in feite dat proces in gang.
Angela brengt het verhaal van deze buitengewoon dappere vrouw geloofwaardig in beeld, al zet hij zelf een kanttekening bij zijn werkwijze: “Als de werkelijkheid niet langer bestaat, kunnen we geloofwaardige reconstructies maken op basis wat we over vroeger weten, gebaseerd op archeologische gegevens, gebruikmakend van de adviezen van hedendaagse historici.” Dat heeft hij goed gedaan. Thea Beckman zou zich er ongetwijfeld bij aansluiten.
Eerder verschenen op Hebban en De Leesclub van Alles
Uitgever(s)
HarperCollins
ISBN
9789402703344
13-12-2019
Norman Maclean – Er stroomt een rivier doorheen
Intense relaties in een ruig landschap
“Terwijl ik op mijn stapelbed lag, realiseerde ik me dat dit eigenlijk toch niet de eerste keer was dat ik hem opmerkte. Ik wist bijvoorbeeld al hoe hij heette, Jim Grierson namelijk… Het was ook duidelijk dat ik hem al eerder had opgemerkt, omdat ik toen ik me begon af te vragen hoe ik het ervan af zou brengen als ik met hem moest vechten ontdekte dat ik het antwoord al wist…. Ik schatte in dat ik beter getraind was en dat ik hem wel een toontje lager zou kunnen laten zingen, als ik de eerste tien minuten wist door te komen. Ik gokte ook dat ik die eerste tien minuten waarschijnlijk niet zou doorkomen.”
Aan het woord is de naamloze hoofdpersoon van het tweede verhaal in deze bundel: “‘Houthakken, pooieren en ‘Je makker, Jim.’” De locatie is de slaapzaal in een van de houthakkerskampen van de Anaconda Company langs de Blackfoot River. Daar observeert de naamloze hoofdpersoon zijn maat voor het komende houthakkersseizoen, Jim geheten. Samen gaan ze van zonsopkomst tot zonsondergang elk aan een kant van een lange zaag dikke bomen omzagen, waarvoor ze per stuk betaald worden.
Geen baan voor watjes, blijkt al snel. Ofschoon de hoofdpersoon wel wat gewend is, moet hij toch zijn meerdere erkennen in Jim. Aan het eind van elke dag komt hij thuis in het kamp, half misselijk van inspanning, alle spieren protesterend tegen het beulstempo dat Jim er bij het zagen op na houdt. Die eerste inschatting was toch goed. Jim heeft niet alleen meer spierkracht: hij heeft daarbuiten ook meer pijlen op zijn boog. Hij werkt in de zomer in het houthakkerskamp en in de winter gaat hij ‘pooieren’, ofwel een vrouw opzoeken die voor hem het geld binnenbrengt terwijl hij luiert.
Het rauwe leven in de ongetemde bossen in Montana begin 1900 is de voedingsbodem voor alle verhalen die Maclean hier neerzet. Hij werkte zelf rond die tijd in die kampen, en ook voor de Forest Service als brandweerman. De neerslag van de bonkige types en hun nietlullenmaarpoetsen-mentaliteit die de streek daar bevolkten, maakt zijn teksten een leesfeest. Hij schrijft tongue-in-cheeck, met zelfspot, mededogen en een scherp oog voor soms absurde details, en spaart zichzelf niet.
In het lange titelverhaal komt zijn familie aan de beurt. Maclean schrijft met aanstekelijk mededogen over zijn vader, een dominee, die hem tot in het ridicule de details van het vliegvissen (die wonderlijk genoeg overeenkomen met aspecten van het geloof) bijbrengt. Zijn broer Paul, krantenjournalist, is de ruige kant van hemzelf, net zo oer als het rotsige landschap waar de rivier doorheen stroomt waarin de broers vliegvissen. Broer Paul wordt gehinderd door de onhandige neiging zich met zowel drank als vrouwen onmatig bezig te houden. Zo onmatig, dat hij altijd weer ergens in een donker steegje berooid wakker wordt, en door de brave broer weer uit de problemen gehaald moet worden.
Hoewel Maclean een plezierig verteerbare stijl hanteert, heeft hij de neiging iets te wijdlopig op een onderwerp door te gaan. Zo lezen we bladzijden lang over de strapatsen van Paul en het monnikenwerk van zijn broer om hem weer uit ergens van een vuilnisbelt, of achter een sleezy kroegje, op te halen. Ook de analogie tussen vliegvissen en religie wordt erg lang uitgesponnen – na vijf bladzijden weten we het wel. Kleine kritiekpunten slechts, die we de schrijver graag vergeven omdat er genoeg moois tegenover staat.
ISBN 9789028292130
Uitgeverij van Oorschot
16-12-2019
Ashley Elston – 10 Blind Dates
Een ongemakkelijk plan van een hyper familie
Kerst. Een perfecte virtuele snelkookpan voor elkaar al jaren ergerende familieleden, liefst voor langere tijd daarin vastzittend zodat het onderhuidse gebroei zich kan ophopen tot de pressie te groot wordt en het deksel van de pan knalt.
Over de sfeer tijdens die gevreesde feestdagen zijn al veel boeken, films en series gemaakt. Rondom die sfeer draait ongeveer de helft van dit boek. De andere helft behandelt de heftige romantische gevoelens van de doelgroep: jongvolwassen lezers.
Sophie kent beide soorten gevoelens maar al te goed omdat ze haar hele leven al kerstfeesten viert, én in de doelgroep valt. Bovendien heeft ze het hele jaar door last van haar iets te bemoeizuchtige ouders. Ze is dan ook dolblij als haar ouders de kerstdagen bij opa en oma gaan vieren. Eindelijk alleen met haar vriend Griffin.
Helaas ziet Griffin dat anders, met als resultaat dat Sophie dan toch ook maar bij opa en oma de feestdagen door gaat brengen. Met haar familie. Die hebben wel een ideetje: om haar liefdesverdriet te verlichten gaat elk familielid voor Sophie de komende tien dagen een blind date organiseren. Leuk plan, vindt iedereen, gaan we doen.
Klinkt dat plan weird? Onrealistisch? Vergezocht? Ja, ja en ja, maar toch maakt Ashley Elston er dit boek van. In uptempo geschreven, vol razendsnelle gebeurtenissen, verschuivende perspectieven en sterk wisselende hormonale stemmingswisselingen. Is dat voldoende om een boek op zo’n onwaarschijnlijk thema te laten slagen? Elston doet haar best en slaagt voor de test. Ze treft feilloos de binnenwereld van de doelgroep, schrijft snel en grappig en neemt alle ‘gevaarlijke’ gevoelens (jaloezie!) mee, zoals in deze scene waarin Sophie te weten wil komen wie haar volgende date is:
“De keukendeur gaat open, ik maak van schrik een sprongetje. ‘Hallo? Waar is iedereen?’ hoor ik en dan verschijnen tante Lisa en oom Bruce in de hal. ‘Daar zijn jullie dus,’ constateert tante Lisa. ‘We dachten: laten we even aanwippen om te kijken hoe de zaken ervoor staan.’
‘Mam probeert me al de hele dag zover te krijgen dat ik haar vertel wie ik voor je gekozen heb, maar ik zwijg als het graf.’ Olivia smakt met haar vers gestifte lippen voor de spiegel.
‘Oké, ja, ik geef het toe, we zijn nieuwsgierig. En ik heb tegen Eileen gezegd dat ik er zou zijn en haar de details zou doorbellen. En Bruce heeft Bill moeten beloven dat hij zich ervan zou verzekeren dat Soofs date geen griezel is.’
Ik rol met mijn ogen. Het verbaast me helemaal niet dat mijn ouders spionnen hebben gestuurd om alles in de gaten te houden.”
Als romantische serie op de streamingdienst van Disney zou dit verhaal prima passen. Een erg filmische, hippe, in sneltreinvaart verlopende zoektocht naar de ware, met de arme Sophie als het middelpunt. Ze rolt een avontuur in dat al haar zenuwuiteinden op scherp zet, om nog maar te zwijgen van haar onderbuikgevoelens. Het is niet moeilijk om met dat verhaal mee gaan. Wie dat doet, krijgt een realistisch gemaakte emotionele achtbaan. We kunnen niet wachten op de serie.
9789000370573
17-12-2019
Tess Gerritsen – Schaduw van de nacht
Met Markies de Sade in een haunted house
Tess Gerritsen heeft een nieuwe roman uit. Is dat nieuws? Niet echt, want Tess Gerritsen heeft een erg hoge productie. Ze brengt al jarenlang zeer regelmatig boeken uit in verschillende series, waarvan een aantal succesvol verfilmd zijn. Soms komt ze met een, zoals de uitgever dat noemt, ‘stand alone’ boek. Zo één is dit ‘Schaduw van de nacht’. Is dit verhaal na al die anderen nog origineel, heeft ze alle denkbare thema’s niet opgebruikt, is haar stijl nog verrassend in deze ‘Schaduw van de nacht’?
Hoofdpersoon Ava huurt een huis in een afgelegen kustdorpje in Maine. Over dat huis wordt verteld dat de geest van kapitein Brodie er nog hangt, maar stoere Ava doet dat af als onzin. Totdat … uiteraard totdat … het huis vreemde geluiden gaat produceren en ze te horen krijgt dat iedere vrouw die in dit huis heeft gewoond, er ook in is overleden. Zou het toch …?
Het begin van het boek doet toevallig genoeg erg denken aan ‘Ik zie je’ van de Nederlandse Michael Berg. Ook daarin huurt een schrijfster met een alcoholprobleem en writers block een afgelegen huis (bij Michael Berg is dat een villa in de Provence) om een nieuw boek te schrijven. Na dat begin houdt de gelijkenis op, want Gerritsen neemt de ‘haunted house’ afslag.
“Ik lig in de duisternis van mijn slaapkamer en hoor weer muizen tussen de muren rennen. Maandenlang was alcohol mijn verdovingsmiddel en kon ik alleen in slaap komen als ik lam was … Op de een of andere manier weet ik dat hj vanavond aan me zal verschijnen….
De geur van de zee wordt sterker, alsof er een golf door de kamer slaat.
Dan verschijnt bij het raam een donkere werveling. Nog geen gedaante. Louter een vaag schaduwbeeld dat in de nacht vaste vorm krijgt.”
Alsof het gepredisponeerd is, komt het vage schaduwbeeld elke nacht een beetje dichterbij en lijkt inderdaad van mannelijke kunne te zijn, maar dat is niet alles. De schaduw heeft bepaalde bedoelingen, eerst nog net zo vaag als het schaduwbeeld, maar weldra explicieter. Zijn avances zijn seksueel van aard, dominant seksueel zelfs.
Gerritsen beschrijft de gevoelens rondom die avances zeer realistisch, zowel uit Ava’s gezichtspunt (ze is niet onwelwillend) als uit de steeds grensoverschrijdendere handtastelijkheden (dat grensoverschrijdende gaat best ver, zeker met de #metoo-discussie in gedachten: hier zou Markies de Sade nog iets van kunnen opsteken) van het intussen zeer tastbaar geworden schaduwbeeld.
Hoe dat afloopt? Gerritsen trekt de spanningsboog bekwaam steeds een stukje verder aan, zodat de lezer haast niet stoppen kan met lezen. Ze gebruikt listig het thema van de bedreigde vrouw in het spookhuis, mixt dat met de gevaarlijke doch niet onaantrekkelijke indringer en controleert het verhaal op elke bladzijde. Een bekwaam gebouwd verhaal, dat nog een tijdje blijft na-ijlen na de laatste bladzijde.
9789044355390
Double care package
What I can do for you
Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus.