Leon de Winter – Het lied van Europa

Voorspelbare toekomstroman

Het is een behoorlijk lijvig boekwerk, de nieuwe Leon de Winter. Goed leesnieuws voor de liefhebber van lekker lange verhaallijnen, gecompliceerde verwikkelingen en smeuïge escapades. Zou je denken. Maar helaas, dit keer heeft de schrijver geen topper afgeleverd.

‘Het lied van Europa’ is een dystopie: het beschrijft de wereld zoals we die kennen, maar onaangenamer. We schrijven 2047. In West-Europa zijn bloedige opstanden gaande. De schuld wordt gezocht bij blogger Nico Levi, die met zijn ‘desinformatie’ en ‘haatpraat’ de vernielzuchtige meutes opstookt. Nico zelf focust zich op het vinden van een paar Crazy 1’s: sportschoenen die hem naar de dader kunnen leiden van de dood van zijn zoon Max, in 2025, zodat Max’ dood gewroken kan worden.

Die twee rommelige verhaallijnen dragen het boek. Daarnaast zijn er ad hoc sprongen in de tijd, van 2018 naar 2040 en weer naar 2025, met daaraan gekoppeld min of meer willekeurige gebeurtenissen, die linken naar van alles. Zoals Crazy 1’s, of naar zoon Max, of naar juwelier Henri Haksloot, maar het vaakst naar de voluptueuze Europa, kortweg Ropa. Zij is hier de muze, naar voorbeeld van de Griekse mythologie waarin Zeus de Fenicische prinses Europa op een stier ontvoerde. Zie ook het omslag, waar het schilderij van Félix Vallotton – ‘De ontvoering van Europa’ die mythe in beeld brengt.

Een welvarend Europa dus, gematerialiseerd in de persoon van Ropa als een borsten en billen vrouw. Een wulpse deerne waar elke man als een baksteen voor valt. Als Ropa een feestje organiseert:

“Strak gekleed duwde ze een serveerwagen naar buiten met koude flesjes water … Het waren niet meer dan vijftig mensen, op drie na allen mannen, en binnen enkele tellen had ze een feestje voor elkaar met vrolijke drinkers die zich verbroederden met de twee motoragenten die in hun zware pakken stonden te lijden en dankbaar de frisdrank aanvaardden terwijl ze net deden alsof ze Ropa’s borsten en billen niet bewonderden.”

Naarmate we verder komen, wordt de tekst nog minder fijnzinnig. Zo laat Ropa zich nemen door een Syrische dierenarts. Pittige beeldspraak. Ook zet Nico zijn zoektocht voort naar die verdomde Crazy 1’s– een zijlijn die geen enkele diepere laag aan het verhaal toevoegt, behalve een zodanig opgerekte spanning dat daar de rek ook al snel uit is. En door: onverdroten smeert de Winter zijn verhaal met grove streken verder uit op het Grote Doek. Intussen noteren we 2047:

“De rellen en brandstichtingen hadden delen van Brabant in rook laten opgaan. Drieënzestig panden waren in de binnenstad van Den Bosch verkoold, in de Vlashof in Tilburg tweehonderdachttien woningen. Sommigen beweerden dat er duizenden mensen gedood waren omdat bij het neerslaan van de opstanden de Duitsers en Amerikanen meedogenloos hadden ingegrepen, nog velen waren onvindbaar.”

Subtiel is anders. Naast een geloofwaardige opbouw slaagt de schrijver er evenmin in zijn stokpaardjes buiten de deur te houden. Te obvious, te weinig verrassend. Terwijl sommige van de Winters eerdere bestsellers prima leesbaar zijn, is dit verhaal vooral voorspelbaar en eendimensionaal.

—